Constructie van opgaven
In opdracht van het CvTE ontwikkelt Cito de opgaven in samenwerking met mbo-docenten. Cito werkt met meerdere constructiegroepen die de opdracht hebben om een vooraf bepaald aantal teksten en kijk-luisterprogramma’s met opgaven op te leveren.
De examenconstructie start met het zoeken naar geschikt bronmateriaal. De constructiegroep kijkt onder andere naar de moeilijkheid en de aantrekkelijkheid van een tekst. Zodra de constructiegroep het geselecteerde bronmateriaal goedkeurt, stelt de constructeur een voorstel op voor de vaststellingscommissie. Dit voorstel bevat informatie over het aantal woorden, de lengte van de tekst en de moeilijkheidsgraad. Ook voegt de constructeur conceptopgaven toe om de vraagmogelijkheden van de tekst te illustreren.
De vaststellingscommissie beoordeelt het voorstel van de constructeur. Na goedkeuring van deze commissie vraagt Cito een licentie aan voor gebruik van dit materiaal in het examen. Pas nadat licentieafspraken zijn vastgelegd, begint de constructie van examenopgaven. Leden van de constructiegroep en toetsdeskundigen van Cito screenen in verschillende fasen deze examenopgaven.
De vaststelling van opgaven
Voor elk vak en niveau is er een vaststellingscommissie die namens het CvTE opgaven en examens vaststelt. De vaststellingscommissies bestaan uit een voorzitter en vakdocenten die lesgeven aan examenklassen in het mbo. Een toetsdeskundige van Cito ondersteunt de vaststellingscommissie en fungeert als schakel tussen het constructie- en vaststellingsproces.
Alle leden van de vaststellingscommissie bereiden het examenmateriaal individueel voor. Tijdens de vergadering brengen de leden hun bevindingen in om tot een besluit te komen. De voorzitter besluit uiteindelijk of het examenmateriaal wordt vastgesteld of niet.
Naast het vaststellen van opgaven en examens heeft de vaststellingscommissie nog een aantal andere belangrijke taken:
- Screenen van examenmateriaal op gevoelige onderwerpen
- Adviseren of minder goed functionerende opgaven inhoudelijk correct zijn
- Controleren of onderwerpen in teksten en kijk- en luisterprogramma’s nog actueel zijn
- Controleren en beoordelen van de voorgestelde adviezen voor evaluatie van het examenmateriaal
- Adviseren over de syllabus
De samenstelling van examens
Na de vaststelling van opgaven stelt Cito met de vastgestelde teksten en kijk-luisterprogramma’s examenvarianten samen. Elke examenvariant bestaat uit een set teksten en programma’s met bijbehorende opgaven. Voor elke afnameperiode stelt Cito meerdere examenvarianten samen, met daarin zowel nieuw als eerder afgenomen materiaal. Cito legt alle examenvarianten ter controle voor aan de vaststellingscommissie.
Het volledige ontwikkelproces, vanaf de eerste afspraken over de constructieopdracht tot aan de daadwerkelijke examenafname, neemt ongeveer twee jaar in beslag.
De afname van examens
DUO geeft alle examens op afgesproken momenten vrij in Facet. Instellingen kunnen de centrale examens afnemen tijdens de afnameperiodes die de minister van OCW jaarlijks vaststelt. De instelling is zelf verantwoordelijk om kandidaten in te schrijven voor de centrale examens. De examencommissie van de instelling neemt besluiten over het toekennen van voorzieningen, zoals extra tijd bij kandidaten met een ondersteuningsbehoefte. Als instellingen constateren dat de geheimhouding van de centrale examens in het geding is, melden zij dit bij de Inspectie van het Onderwijs en het CvTE. Het CvTE heeft in samenspraak met Cito en DUO een continuïteitsplan opgesteld waarin staat beschreven wat er moet gebeuren bij een incident.